Бутун дунё бўйлаб чекишга қарши кураш кўпроқ гидра билан курашга ўхшайди. Гидранинг қанча кўпроқ калласини чопиб ташласангиз, шунча кўп ўсиб чиқади. Тамаки ишлаб чиқарувчи гигантлар қонунчиликда бўшлиқларни топиб, ёшларни "мода" қурилмаларига ўргатмоқдалар.
2020 йилда Бутунжаҳон тамакисиз кун (31 май) ёшлар саломатлигига қаратилган. Асосий урғу "ёш фуқароларни тамаки саноатининг манипуляцияларидан ҳимоя қилиш ва уларни тамаки ва никотиндан фойдаланишига йўл қўймаслик"га қаратилади.
Ҳукумат ҳам жамият каби бутун дунё бўйлаб тамаки чекишга қарши курашда мисли кўрилмаган чораларни кўрмоқда: жамоат жойларида чекишни тақиқлаш, реклама қилинишини тақиқлаш, тамаки маҳсулотларига солиқларни ошириш, соғлом турмуш тарзи тенденцияси, никотинни истеъмол қилишни тўхтатиш учун ёрдам таклифлари ва бошқалар.
Бир томондан, профилактика чораларининг бундай комплекси ўз натижасини бераётганга ўхшайди. Тамаки чекувчиларнинг 70% дан кўпроғи чекишни ташламоқчи. Аммо бошқа томондан, олти ойдан кейин уларнинг ярмидан кўпи яна бу ёмон одатга қайтишмоқда.
Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотида анъанавий тамаки билан курашиш концепцияси бўлса-да, электрон сигарета ва таркибида тамаки бор суюқликлар масаласида ҳали ечим топош осон бўлмаяпти.
"Электрон" чекувчилар армияси сафи фақат кенгаймоқда. Чилим, вейп, ароматизаторлар, электрон иситгичлар – бу барча "модадаги" мосламалар ортида сигарет ишлаб чиқарувчилар туради. Буни тушунса бўлади, бундай улкан истеъмол бозорни йўқотишни ҳеч ким хоҳламайди ва шунинг учун ёшлар орасида чекишнинг алтернатив усулларини оммалаштиришмоқда. Интернет ва ижтимоий тармоқларда реклама ҳеч қанақасига назоратга олинмаган ва тамаки гигантлари бундан фойдаланишмоқда.
Ҳозирда Россияда "Фуқаролар соғлиғини атрофдагилирнинг тамаки тутуни таъсиридан ва тамаки истеъмол қилишнинг оқибатларидан ҳимоя қилиш тўғрисида"ги қонунга ўзгартиришлар ишлаб чиқилмоқда. Яқин келажакда таркибида никотин бўлган барча моддалар, шу жумладан снюс ва никотинни организмага етказиб берадиган электрон воситалар тамаки маҳсулотлари билан тенглаштирилиши керак.
Шу билан бирга, чекиш бўйича ўлим тўғрисидаги статистика тасалли бермайди. Дунё бўйлаб ҳар йили 8 миллиондан ортиқ одам тамаки истеъмол қилиш натижасида ҳаётдан кўз юмади. Уларнинг бир миллиондан ортиғи "пассив чекувчилар".
Дарья Чередник, Sputnik радиоси
