Исмат Хушевни Ўзбекистонга қайтариш керак!

 
Бугун, ватанпарвар, юртсевар Исмат Хушевнинг туғилган куни! Табрикларнинг кети узилмаётгани тайин. Барча эзгу фикрларга қўшилган ҳолда, Исмат акага бу таваллуд айёми Ўзбекистондан ташқарида қутланаётган сўнггиси бўлишини, келгуси йили 60 йиллик юбилейларини Тошкентда ўтказишни, бизга хизматда бўлиш насиб этишини тилаб қоламиз. Бундан бир неча ой аввал чоп этган ушбу мақоламизни қайта эълон қилишга қарор бердикки, у ҳали долзарбликдан тушгани йўқ. 
 
Бугун Ўзбекистонда бўлаётган оламшумул ўзгаришлар жамиятнинг барча жабҳаларини қамраб олмоқда. Кўп нарса ўзгармоқда, кўпларнинг ҳаёти, яшам тарзи бошқача кўриниш олмоқда. Ўзгариши кутилаётган, аниқроғи шарт бўлган соҳалардан бири матбуотдир.
Ўзбек матбуоти сўнгги маълум давр давомида бироз турғунликка юз тутганини тан олишимиз керак. Ўзбекистонда умуман цензура йўқлигига, сўз эркинлиги Конституция билан таъминлаб берилганига қарамай, кўпгина муҳаррирларнинг “самоцензураси”, яъни ўз жойини йўқотишдан қўрқиб, жинси номаълум, нейтрал материаллар билан ахборот маконини тўлдириб ташлагани бугун ўзининг “натижалари”ни кўрсатмоқда. Жадал ривожланиб бораётган интернет-медиа даврида сайт билан электрон почтанинг фарқини билмайдиган кўплаб муҳаррирларнинг мавжудлиги эса интернет оламида ўзбек матбуотини заиф ҳолатга туширмоқда.
Бугунги матбуотни ислоҳ этиш янги ҳавога эҳтиёж бор. Лекин, айтайлик, телекоммуникациялар соҳасига ўхшаб, чет эллик йирик мутахассисни олиб келиб, ўзбек матбуотини кўтаришда ёрдам беринг деб бўлмайди. Чунки матбуот бу жамиятни бошқарувчи куч, тўртинчи ҳокимият! Шундай экан, мавжуд имкониятларни кўриб чиқиш керак.
Хориждаги ўзбек матбуоти деганда бугун кўпчиликнинг ёдига Исмат Хушев келади. Узоқ йиллардан бери Канадада яшаб, хориждаги ўзбеклар томонидан ягона тан олинган ўзбекча нашр “Дунё ўзбеклари” сайтини бошқариб келади. Куни кеча ўз сайтида Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевга хат эълон қилди Исмат Хушев. Узундан узун мактубда хориждаги эмигрантларга, шу жумладан ўзига ҳам Ўзбекистонга қайтишга рухсат сўрабди! Қойил! Эркак одам ёзади буни! Тўғри, у мактубда келтирилган қатордан-қатор исмлар соҳибларининг кўпини умуман танимайман, баъзиларининг исмини биламан холос, яна баъзиларига муносабатим бутунлай салбий, уларнинг Ўзбекистонга қайтиши жамиятни издан чиқаради деган фикрда собитман. Лекин Исмат Хушевнинг бугунги Ўзбекистонга, ўзбек матбуотига қайтиши жамият ҳаётида ижобий натижа беришига ишончим комил. Чунки оқни оқ, қорани қора дейиш кераклигини Президентимиз Шавкат Мирзиёев таъкидлаб турган пайтда, матбуотда буни дейдиган, ёки буни дейишни тўғри бошқаларга ўргата оладиган шахс бўлмаса, ўлганнинг устига тепган қилиб, Президент танқид қилган амалдорни қоралашдан, у танқид қилган соҳани чайнашдан нарига ўтолмаймиз. Айнан Исмат Хушев каби шахснинг Ўзбекистон матбуотида хизмат қилиши кўплаб журналистларга сиртқи мактаб бўлиши муқаррар!
Кўп йиллар давомида хориждаги чиябўрилар ичида Ўзбекнинг номи учун якка курашган, бутун ғаламис сайтларнинг таъзирини бериб борган Имат Хушев бўлди. “Дунё ўзбеклари” бўлмаса уларга қарши гапирадиган топилмасди.
“Матбуот эркиндир” дейилади, “сўз эркинлиги” дейилади, лекин бу дунёда матбуот ҳеч қачон эркин бўлмайди. Сабаби, у орқасидаги кучга хизмат қилади. Бу куч сиёсий куч бўлиши мумкин, йирик бизнес бўлиши мумкин, лекин барибир пул тўлаган ноғора чалаверади. Ёки ҳеч бўлмаганда, матбуот пул топишнинг йўли ҳисобланади, медиа-бизнес деб бекорга айтишмаган... Юқоридаги фикрларимизнинг ягона истисноси бор: Исмат Хушев! “Дунё ўзбеклари” сайтида Исмат Хушев тадбиқ этган сўз ва фикр, қарашлар эркинлигини, рангбаранглигини дунёнинг ҳеч бир оммавий ахборот воситасида топиб бўлмайди! Исталган мавзуда умуман бир бирига тўла зид икки материални фақатгина Хушев чоп этиб келган холос. Буни амалий семинар ташкил этиб, “матбуотда сўз эркинлиги” деб бақир-чақир қилаётган Ғарб ва океанорти давлатлари медиа-империяларига ўргатиш керакки, ўзларининг нохолис критерияларини бошқаларга тадбиқ этишга уринишдан тўхташсин!
Исмат Хушев феномени ҳақида гапирганда шунча йиллар давомида хорижда ноихтиёрий яшаб, лекин бирор марта давлатга қарши чиқиши бўлмаганини таъкидлаш лозим. Шахсларни танқид қилгани кўп, лекин Ватанга ҳарши ҳар қандай хорижликларнинг, ёки хориж матбуотида “ўзимизникиларнинг” чиқишларига муносиб жавобни бериб келган. “Озодлик”ка интервью беради доим Исмат Хушев, “Озодлик” интервью олганига пушаймон бўлади, сабаби улар хоҳлаган гапни эмас, ҳақиқатни гапиради. Ўзини Ўзбекистондаги тузумга мухолифат деб эълон қилганлар ўз “қурултой”ларига давъат этишади, очиқ-ойдин саволлари, мулоҳазалари билан шундай гапирадики, “мухолифат” таклиф этганига минг пушаймон қилади. Бу – Исмат Хушев!
Исмат Хушевнинг мактубида этни жимирлатадиган шундай сатрлар бор: “Сиз энди Ўзбекистон отаси – Президентисиз. Биз эса Сизнинг фарзандларингизмиз. Фарзандлар орасида гуноҳкори бўлиши мумкин, лекин бегонаси бўлмайди.
Меҳнаткаш ўзбекнинг боласи ҳар жойда ҳам ўзининг ҳалол меҳнати билан ризқ-рўзини топиб юради.
Лекин бизга етмайдиган нарса фақат битта: Ватан меҳри, халқ дийдори ва қолаверса, Сизнинг Президентлик мурувватингиз ва шафқатингиз, Шавкат ака!”
Агар истеъдодли журналист, ватанпарвар, ўзбек халқининг ғурурини ҳар нарсадан устун қўювчи Исмат Хушевга Ўзбекистонга қайтиш имкони берилса, Ўзбек матбуотининг энг кўп ўқилган материаллари “Канизанинг “Миллион”даги қатнашуви” каби эмас, Исмат Хушев услубида ёзилган, ўзбекнинг бугунини, дардини-қувончини ёритган, ҳар қандай ахборот хуружларига қарши антивирус шакллантирувчи мақолалар бўлиши шубҳасиз.
Дилмурод Жумабоев

Биз Twitterда