21-25 май кунлари Туркиянинг Анталья шаҳрида ташкил этилган Халқаро Медиа Форумда дунёнинг 50 ортиқ мамлакатидан келган халқаро журналистлар (камина ҳам шу қаторда) дунё матбуоти ва журналистикаси долзарб масалалари муҳокамаси билан биргаликда, Туркиянинг ўзига хос хусусиятлари, иқтисодиётидаги юксак кўрсаткичлар, туризм соҳасида ҳамда экспортдаги салоҳияти билан танишиш имконига эга бўлдилар.
Ҳақиқатдан ҳам, бугун Туркияга ёпиштиришга уринилаётган салбий образ унинг асл қиёфасига умуман мос келмайди. Дунёнинг энг ривожланган иқтисодиётларидан бирига эга бўлган Туркия, барча нуқтадан, хавфсизлик бўладими, сармоядорларга қулай шароитлар яратиш бўладими, дунёвийлик тадбиқими, ҳар жабҳада жозибадор бир ўлка ҳисобланади.
Такрорланмас табиати, гўзаллиги, тарихий нодирлиги билан ўзига тортувчи ҳамда тўрт фаслни бир вақтда кўра олиш имкониятига эга бу мамлакат келгуси ўн йилликда дунёнинг марказ нуқталаридан бирига айланиши муқаррар.
Туркияда ўтган йили июль ойида бўлиб ўтган муваффақиятсиз давлат тўнтаришига уринишдан кейин, мавжуд тузумни йиқитишга уринган, АҚШ махсус хизматлари пинжига кириб олиб, қонуний жавобгарликдан қочиб юрган FETÖ террористик ташкилоти раҳнамоси Фетуллаҳ Гюленга қарашли бўлган матбуот тизими қолдиқлари томонидан интернет маконида тарқатишга уринилаётган бўлар-бўлмас Туркияни қораловчи материаллар аслиятдан ўта йироқ эканини эътироф этиш керак.
Туркия сафаримиз Истанбул Отатурк Аэропортига келиб қўниш билан бошланди. Транзит рейс билан Антальяга учиш учун бироз аэропортда кутишга тўғри келди. Очиғи, дунёнинг энг йирик аэропортларидан бирида кўрилган хавфсизлик чоралари инсонни ўзига қаратмайдиган, ортиқча кўргазмаларсиз ташкил этилганлиги ҳайрон қолдирди.
Антальяда эса, аэропортдан чиқиш билан гўзаллик оғушида ҳис этади инсон ўзини. Дунё туризмининг асосий нуқталаридан бирига айланиб улгурган Антальяда, келган ҳар бир меҳмон ўзини уйдагидек хотиржам кўриши учун ҳар бир омил ҳисобга олинган.
Ўрта Ер денгизининг мовий сувлари билан ювилиб турувчи Maxx Royal Belek меҳмонхонасида бўлиб ўтган форум ишида Туркия Бош вазири ўринбосари Меҳмет Шимшек, Туризм ва Маданият вазири Наби Авжи, Туркия экспортлар уюшмаси раиси Меҳмет Буюкэкши, Инвесторларни қўллаб-қувватлаш агентлиги (бизда ҳам кераккка ўхшайди шунақа агентлик) Арда Эрмут, "Турк ҳаво йўллари” бошқарув кенгаши раиси Илкер Айжи каби таниқли сиёсат арбоблари ҳамда йирик ишбилармонлар иштирок этиб, дунё журналистларининг саволларига жавоб бердилар.
Очиғи, бўлиб ўтган тадбирда кўп масалалар бизнинг Ўзбекистон учун ҳам айни даражада долзарб эканини назарда тутиб, ўзим учун кўп янгиликларни кашф этдим.
Йиллик 30 миллионга яқин турист билан Туркия туризми бугун дунёнинг энг ривожланган йўналишларидан бири экани барчага маълум. Аммо, мавжуд ҳолатда ҳам улар янги жиҳатларни кашф этиб, дунёни янада ўзларига тортишни режа қилишмоқда. “Туркия фақат қуёш, денгиз ва қумдан иборат эмас” деган шиор билан, маданий, диний, экологик, тиббий, тижорат туризми каби соҳалар ривожи учун давлат йирик сармоя киритмоқда, инфратузилмани ривожлантирмоқда.
Экспортда кун сайин ўсишга эришаётган Туркия ўз маҳсулотларини дунёда кенгроқ танитиш учун катта эътибор қаратмоқда, жаҳоннинг етти бурчагида кўргазмалар ташкил этмоқда, ўз ширкатларига халқаро кўргазмаларда қатнашишлари учун моддий кўмак бермоқда.
Бугун дунёнинг энг йирик савдо маркаларидан бирига айланган Türk Hava Yolları жаҳоннинг энг кўп нуқтасига учувчи авиакомпанияга айланди. Шунда ҳам тўхташ йўқ, янги марралар сари олға боришмоқда.
Ўта қулай жойлашуви ҳамда имкониятлар кенглиги сабабли хорижий сармоя оқиб келувчи асосий мамлакатлардан бири бўлган Туркия янада кўпроқ сармоя жалб этиш учун кун сайин қонунларни мукаммаллаштирмоқда, бизнесда шаффофликни орттирмоқда.
Энди қаранг, деярли бир хил мақсадлар ва режалар асосида иш олиб бормоқдамиз биз ҳам Ўзбекистонда. Демак кўпчилик масалардан Туркиянинг бой тажрибасини ўрганиш, унинг маълум соҳа ривожи учун босиб ўтган йўлини таҳлил қилиш Ўзбекистонда ўша соҳа тараққиёти учун керак бўладиган даврни қисқартиши шубҳасиз!
Дилмурод Жумабоев
